Een heel bijzondere plek, uniek voor Texel én Nederland!
We nemen je mee naar Landschapsreservaat de Hoge Berg, een van de pareltjes van Texel. Dit prachtige, licht glooiende landschap met z’n karakteristieke tuinwallen, schapenboeten en drinkkolken, is een must see voor iedere Texelbezoeker. Je kunt er prachtig wandelen, fietsen en zelfs huifkartochten maken. In Panorama Hoge Berg ontdek je op speelse wijze de landschappelijke en cultuurhistorische waarden van het gebied. Met de qr-codes op de hekken langs de percelen duik je in de geschiedenis van oude veldnamen. En heb je zin in lokaal lekkers – lamsvlees, seizoensgroenten, kaas, honing, kweeperengelei, eieren en meer –, dan koop je direct van de boer, bij het centrale verkooppunt aan de Westergeest.
Scan de qr-codes op de veldnamenbordjes op de Hoge Berg en ontdek de geschiedenis van dit gebied.
Het ontstaan van de Hoge Berg
De vorm en het aanzien van het eiland Texel zijn in de loop van de eeuwen sterk veranderd. Vooral door aangroei en afslag van land ten gevolge van zeestromingen en stormen, maar ook door ingrijpen van de mens in het landschap. Keileemstuwwal de Hoge Berg ontstond door opstuwing van rivierzand en -klei tijdens de voorlaatste ijstijd, zo’n 140.000 jaar geleden.
De Hoge Berg vandaag
Het landschap van de Hoge Berg is van oudsher agrarisch in gebruik. Schapen zijn er nog altijd veruit in de meerderheid. In het gebied grazen zo’n 2.500 schapen, met in voorjaar en zomer nog eens een kleine 4.000 lammeren. Dat ziet er in het fraai glooiende landschap prachtig uit. Maar ook de rest van het jaar is hier veel moois te ontdekken.
De schapen leveren wol, melk en vlees. Van de wol worden onder meer dekbedden gemaakt. Texel heeft een eigen schapenras, de Texelaar. Dit ras ontstond ruim honderd jaar geleden uit kruisingen van het oorspronkelijke Texelse ras met Engelse rassen. Daarnaast worden er op de Hoge Berg (vlees)koeien gehouden en (zoete) aardappelen en seizoensgroenten geteeld. Veel van deze producten van de Hoge Berg zijn lokaal te koop, direct van de boer, bij het centrale verkooppunt aan de Westergeest.
De veldnamen van de Hoge Berg
Voor 1560 werd op Texel en op de Hoge Berg zogenoemde overalweide toegepast. Volgens oud recht mocht iedereen z’n vee op gemeenschappelijke gronden weiden. In de achttiende eeuw werd dit gebruik opgeheven en ontstonden perceelscheidingen. De Hoge Berg is een kleinschalig gebied, percelen zijn er in vergelijking met elders klein. Om in deze wirwar van – honderden – landjes wegwijs te worden, gaf men elk perceel een naam. Begin negentiende eeuw hadden vrijwel alle percelen op Texel veldnamen. Zo kon men misverstanden over verpachtingen en eigendom voorkomen. Na de invoering van het Kadaster in 1832 werden de veldnamen overbodig. Toch bleven ze in gebruik: het was makkelijker zo’n naam te onthouden dan een ingewikkelde kadastrale code. In 1990 zijn de veldnamen door Texelaar Sjaak Schraag vastgelegd in een omvangrijk boekwerk: Veldnamen van Texel.
Streekproducten van de Hoge Berg
Op de Hoge Berg zijn heerlijke lokale producten te koop, zoals schapenkaas, gedroogde worst, lamsvlees, seizoensgroenten, zoete aardappelen, kweeperen, jam… Alle streekproducten zijn ambachtelijk en met veel liefde geproduceerd door lokale boeren/ondernemers. Zo proef je Texel op z’n best!
Het Panorama
Het Panorama – een grote houten cilinder – geeft een virtuele rondleiding over de Hoge Berg. Stap je de cilinder in, dan waan je je op de top van de Hoge Berg. De binnenkant van de cilinder is beplakt met een 360-graden-panoramafoto, genomen vanaf het hoogste punt van de Hoge Berg. Interessante elementen uit het landschap worden uitgelicht met een illustratief overzicht van het gebied, plus een korte, gesproken tekst. Een prachtige manier voor een eerste kennismaking met het gebied!
Je vindt Panorama Hoge Berg bij schapenboerderij Texel. Vanaf hier kun je mooie wandelingen of fietstochten maken door het Hogeberggebied.
Panorama Hoge Berg
Schapenboerderij Texel
Pontweg 77, 1791 LA Den Burg
Nog meer typisch Hoge Berg…
Het unieke landschap van de Hoge Berg wordt gekenmerkt door een aantal typische elementen. Denk aan schapenboeten, kolken (drinkpoelen) en tuinwallen. Ook vind je er een aantal bijzondere objecten en bezienswaardigheden, zoals Panorama Hoge Berg, de Georgische begraafplaats, het Doolhof en de forten De Schans, Redoute en Lunette.
